ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ & ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ

Η Ένωση Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. Κρήτης «CretanSCENT», ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση της Περιφέρειας  Κρήτης για την διαμόρφωση του Στρατηγικού Σχεδιασμού για την Κοινωνική Οικονομία στην Κρήτη, με το παρόν και έπειτα από διαβούλευση με φορείς Κ.Αλ.Ο. της Κρήτης καταθέτει τις προτάσεις της.

Ο Νόμος 4430/16, άρθρο 9 , καθορίζει την δημιουργία, λειτουργία, σκοπούς,  και διαδικασίες των Ενώσεων φορέων Κ.Αλ.Ο..

Με βάση τα πιο πάνω, συστήθηκε Ένωση Φορέων ΚΑ.Λ.Ο. με διακριτικό τίτλο “CretanS.C.ENT.”, η οποία είναι ο νόμιμος και μοναδικός Δευτεροβάθμιος φορέας εκπροσώπησης εκπρόσωπος των Φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας, στην Κρήτη.

1. Η Ένωση συμμετέχει στην διαμόρφωση, προετοιμασία και υλοποίηση των πάσης μορφής προγραμμάτων, δράσεων και ενεργειών της Περιφέρειας Κρήτης όσον αφορά στην Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα, προτείνοντας ή καταθέτοντας προτάσεις για την βελτίωση της θέσης των φορέων, την ανάδειξη του έργου τους, την ενεργό υποβοήθηση  της ανάπτυξης συνεργειών, συνεργασιών, έργων, τόσο με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όσο και την ιδιωτική πρωτοβουλία, στα πλαίσια των προβλέψεων του ν.4430/16.
2. Η Ένωση συνδράμει ενεργά το έργο της Περιφέρειας σε ότι αφορά την εκπαίδευση, ανάπτυξη, καινοτομία, λειτουργία και γενικότερα υποστήριξη των φορέων Κ.ΑΛ.Ο. στην Κρήτη, προσφέροντας εκπαιδευτικά προγράμματα, τεχνική υποστήριξη, δημιουργία θερμοκοιτίδας, προβολή των φορέων Κ.ΑΛ.Ο. στην Κρήτη, και υποστηρίζοντας ενεργά την προσπάθεια της Περιφέρειας, στο επίπεδο της ανάπτυξης και βελτίωσης των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των φορέων Κ.ΑΛ.Ο. Κρήτης, απελευθερώνοντας δυνάμεις και πόρους, αναγκαίες για την καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία της.
3. Πέραν των πηγών χρηματοδότησης που αναφέρονται στο σχέδιο της Περιφέρειας, αναμένουμε την εγγραφή και εκταμίευση των ποσών που αφορούν στην Κοινωνική Οικονομία ως μέρος του ΕΣΠΑ 2014-2020 (Επενδυτική Προτεραιότητα 9v). Μια στήριξη, την οποία δεν λάβαμε τα προηγούμενα έτη, έστω λόγω των έκτακτων αναγκών λόγω της πανδημίας, ούτε έγινε η όποια θεσμική συζήτηση, παρά τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις της Περιφέρειας Κρήτης με την εκπόνηση διαφόρων στρατηγικών σχεδίων κατά τα έτη .
4. Η Περιφερειακή Ανάπτυξη είναι ένας από τους βασικούς στόχους της Ε.Ε. και για αυτό τον λόγο έχει πάντοτε στην φαρέτρα των έργων της έργα και προγράμματα αποκλειστικά για τις Περιφέρειες των κρατών-μελών. Αυτά τα προγράμματα δεν έχουν μέχρις στιγμής ενεργοποιηθεί στο σύνολο των Περιφερειών της χώρας μας. Για την παρακολούθηση, την ενημέρωση, την οργάνωση και προετοιμασία προτάσεων η ΕΝΩΣΗ ΦΟΡΕΩΝ Κ.Αλ.Ο. ΚΡΗΤΗΣ «CretanSCENT» είναι έτοιμη να συμβάλει αποφασιστικά στην ενεργοποίηση και υλοποίηση τους, κυρίως αυτά στα οποία οι φορείς με διάφορες μορφές συνεργασιών και συμπράξεων θα μπορούν να συμμετέχουν.
5. Αναφερόμενοι στην συμμετοχή των φορέων Κ.Αλ.Ο., επιθυμούμε να επισημάνουμε μια γενικότερη συμπεριφορά της Πολιτείας, όχι μόνο σε Περιφερειακά προγράμματα αλλά και κεντρικά, να μην συμπεριλαμβάνονται στους δικαιούχους οι φορείς Κ.Αλ.Ο., αλλά ταυτόχρονα να τίθενται εκτός, με τον ορισμό διαδικασιών, δικαιολογητικών, μέτρων κλπ. απαγορευτικών για αυτούς. Και δεν αναφερόμαστε σε μεγάλα έργα ή παρόμοιας έκτασης συνεργασίες ή συμπράξεις αλλά σε έργα και προγράμματα καθημερινής χρήσης, στα οποία οι ανάγκες των φορέων Κ.Αλ.Ο. είναι προφανείς. Η μηδενική χρηματοδότηση, η μη λειτουργία και ουσιαστική εφαρμογή του Ν.4430/16, όπως ορθά επισημαίνεται στο σχέδιο, ο οικονομικός αποκλεισμός (στραγγαλισμός πλέον), το δυσμενές Τραπεζικό περιβάλλον, ο αποκλεισμός τους, άμεσα ή έμμεσα από τις Περιφέρειες δεν βοηθούν στην ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας στην χώρα μας. Τονίζουμε εδώ την τεράστια προσπάθεια που καταβάλλεται στα πλαίσια της Ε.Ε. σε συνεργασία με τις Πανευρωπαϊκές Οργανώσεις της Κ.Αλ.Ο. για την Κοινωνική Οικονομία, προκειμένου να στηριχθούν και να αναπτυχτούν οι φορείς της. Σε αυτή την προσπάθεια η Ελλάδα είναι ουραγός, τόσο σε κεντρικό όσο και Περιφερειακό επίπεδο, ως εάν η επιδίωξη είναι να πάψει υφιστάμενη η Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα στην χώρα μας.
6. Για πολλά χρόνια έχουν ατονήσει έως μηδενισθεί οι παρεμβάσεις στην Περιφέρεια όπως και στο σύνολο της Χώρας για την υποστήριξη της κοινωνικής οικονομίας, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους 2007-2013 και 2014-2020, σε μια περίοδο μάλιστα που ο κοινωνικοοικονομικός ιστός της Περιφέρειας πλήττεται έντονα από την διαρκή οικονομική ύφεση και πρόσφατα από τα αρνητικά αποτελέσματα της πανδημίας COVID-19. Ως εκ τούτων, ιδιαίτερη πρόκληση για την Περιφέρεια κατά την περίοδο 2021-2027, με δεδομένες τις προγραμματιζόμενες παρεμβάσεις στο Τομεακό Πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από το ΕΚΤ+, για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των αγορών εργασίας, στο πλαίσιο του Στόχου Πολιτικής 4 με συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ, είναι η εστίαση του Προγράμματος, της Περιφέρειας στη στήριξη/ενίσχυση των υποδομών και μηχανισμών προώθησης της κοινωνικής οικονομίας, με στόχο τη διεύρυνση και ενδυνάμωση του συγκεκριμένου τομέα στην Περιφέρεια. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των σύνθετων καταστάσεων στον κοινωνικοοικονομικό ιστό της Περιφέρειας απαιτούνται οι κατάλληλες δράσεις για τη στήριξη, ενδυνάμωση και διευρυμένη ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας.
7. Αναμένουμε στον τελικό στρατηγικό σχεδιασμό σας, για τον οποίο διαθέτουμε τους υλικοτεχνικούς πόρους της Ένωσης στην διάθεσή σας ως οι πλέον αρμόδιοι νομικά αλλά και γνώστες του πεδίου ως κοινωνικοί επιχειρηματίες, να υπάρξει σαφής χάραξη και δέσμευση της Περιφέρειας στους στόχους και στην υλοποίηση τους για το καλό όλων.

Με βάση:

• τα συμπεράσματα της συνόδου του Μανχάιμ (2021),
• την εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών για το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Οικονομία (2021),
• τη Σύσταση της Επιτροπής για την αποτελεσματική υποστήριξη της απασχόλησης μετά την Κρίση της COVID-19 (EASE, 2021),
• τη διακήρυξη του Τολέδο (2020),
• την Κοινωνική Δέσμευση του Πόρτο (2021) κ.α.

για τα οποία έχει αποδεχτεί και συνυπογράψει και Ελλάδα ως κράτος μέλος και τα οποία θέτουν την ευρωπαϊκή πορεία και τις προοπτικές εντός της Ε.Ε. για την Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα, ως Ένωση προτάσσουμε:

• την αναγκαιότητα τόσο οι έννοιες των κοινωνικά υπεύθυνων και διάφανων συμβάσεων όσο και
• τα παρακάτω σημεία σημεία-κλειδιά συνεργασίας της Ένωσης με την Περιφέρεια σε θεσμικό επίπεδο για την ανάπτυξη και ενδυνάμωση των φορέων κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας

ώστε η Περιφέρεια Κρήτης να εναρμονιστεί και να αναγνωρίσει έμπρακτα, με την ορθή αξιοποίηση των πόρων που διατίθεται από την Ε.Ε., τις ενωσιακές οδηγίες και κανονισμούς και την εθνική πολιτική για το Στόχο Πολιτικής 4 και εν γένει όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία από το ΕΣΠΑ 2021-2027 αλλά και τα υπόλοιπα ενεργά εργαλεία χρηματοδότησης.

Συγκεκριμένα προτείνονται:

• να υπάρξει στήριξη, ενίσχυση και χρηματοδότηση της Ένωσης ως βασικού κοινωνικού και στρατηγικού συμμάχου για τον τελικό σχεδιασμό και την εφαρμογή των κατευθύνσεων του σχεδίου δράσης και την πληροφόρηση των φορέων Κ.Αλ.Ο. του Ν. 4430/2016 σχετικά με τις ευκαιρίες που προσφέρονται
• να στηριχθεί η Ένωση Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης ως accelerator των επιχειρήσεων και φορέων κοινωνικής οικονομίας στην Περιφέρεια Κρήτης τόσο με τον μεταξύ των αρμοδίων φορέων της και μαζί μας, από κοινού σχεδιασμό συγκεκριμένων χρηματοδοτικών εργαλείων από τους διαθέσιμους πόρους του ΕΣΠΑ 2021-2027 του Στόχου Πολιτικής 4 και του EΚΤ+, όσο και με την παραχώρηση κινητής και ακίνητης περιουσίας στην Ένωση για την υλοποίηση των δράσεων της Ένωσης ως θερμοκοιτίδας κοινωνικής καινοτομίας
• η ποικιλομορφία της κοινωνικής οικονομίας και η ικανότητά της μπορεί να προσφέρει καινοτόμες λύσεις για τις κύριες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις και αποτελεί τον κύριο παράγοντα της επιτυχίας της
• να προωθούνται και να μην αποκλείονται φορείς κοινωνικών επιχειρήσεων στους διαγωνισμούς που θα προκύψουν για την υλοποίηση του σχεδίου
• να προωθήσει τον πολιτισμό, την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς εν γένει μέσω της κοινωνικής οικονομίας στο αστικού, στο πλαίσιο ολοκληρωμένων αναπτυξιακών σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ) για τις υποβαθμισμένες γειτονιές των κύριων αστικών κέντρων της Περιφέρειας, μεταξύ άλλων και μέσω της στήριξης των κοινωνικών επιχειρήσεων που χωροθετούνται σ’ αυτά τα αστικά κέντρα.
• να ενισχυθούν οι δράσεις της Ένωσης Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης για την δικτύωση επιχειρήσεων και φορέων της κοινωνικής οικονομίας στην Περιφέρεια
• την αποκλειστική διάθεση των πόρων για την κοινωνική επιχειρηματικότητα σε αυτήν, χωρίς αναπροσαρμογές για άλλους σκοπούς, όπως έχει παρατηρηθεί στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο κ.α.
• το πρόγραμμα InvestEU θα έχει καθοριστική σημασία για τη χρηματοδότηση καινοτόμων έργων κοινωνικής οικονομίας, χάρη στα τέσσερα σκέλη πολιτικής που περιλαμβάνει, και ιδίως στο «σκέλος πολιτικής μικρομεσαίων επιχειρήσεων» και στο «σκέλος πολιτικής κοινωνικών επενδύσεων και δεξιοτήτων», που συμπεριλαμβάνει τη μικροχρηματοδότηση και τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας
• να ενεργοποιηθεί και να προάγεται η σύναψη κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων από τις δημόσιες υπηρεσίες, ως καίριο μέσο για την αύξηση της διαφάνειας των δημόσιων προμηθειών, την καταπολέμηση των πρακτικών διαφθοράς, την τόνωση του ανταγωνισμού και της συμμετοχής επιχειρηματικών φορέων ποικίλου μεγέθους στις δημόσιες συμβάσεις, καθώς και την προώθηση κοινωνικά υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών, όπως αυτές που χαρακτηρίζουν την κοινωνική οικονομία
• να προωθηθεί και να υλοποιηθεί στους ΟΤΑ η πρωτοβουλία «Buying for social impact» (Αγορές κοινωνικού αντικτύπου), με την οποία μελετήθηκε η μεταφορά της ευρωπαϊκής οδηγίας (2021/C 237/01) για τις δημόσιες προμήθειες στο εθνικό δίκαιο δεκαπέντε κρατών μελών και να διοργανωθούν εκδηλώσεις σε τοπικό επίπεδο για τη διάδοση των ευκαιριών σύναψης υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων
• να προωθηθεί στους ΟΤΑ η δυνατότητα κατ’ αποκλειστικότητα ανάθεσης συμβάσεων σε όλες τις μορφές κοινωνικών επιχειρήσεων
• να ενεργοποιηθεί και να προωθηθεί από την Περιφέρεια Κρήτης η πρόβλεψη του Νόμου για την παραχώρηση κινητής και ακίνητης περιουσίας από τους ΟΤΑ κάθε βαθμού, προς τους φορείς Κ.Αλ.Ο. όπως προβλέπεται από τον Ν. 4430/2016, καθώς αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη των φορέων και την δημιουργία βιώσιμων και ηθικών θέσεων εργασίας αλλά και την αξιοποίηση υποδομών με την ένταξή τους σε άλλα προγράμματα της περιόδου 2021-2027
• το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών της τοπικής αυτοδιοίκησης να αναπτύξουν στρατηγικές διαφανών και κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων προμηθειών και να σταματήσει η αδιαφανής πρακτική των απευθείας αναθέσεων χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι φορείς Κ.Αλ.Ο. με συναφή δραστηριότητα στις προσκλήσεις και τις προκηρύξεις
• να κινήσει ενημερωτική εκστρατεία σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης έργων κοινωνικής οικονομίας που προσφέρει το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021 2027
• να δεσμευθεί η στήριξη λειτουργίας της ενιαίας δικτυακής πλατφόρμας της Ένωσης για τις επιχειρήσεις και τους φορείς, καθώς και την επιχειρηματικότητα, μέσω διαφόρων μορφών κοινωνικής οικονομίας, η οποία ήδη αποτελεί παράδειγμα σε εθνικό επίπεδο. Εκεί, ήδη συγκεντρώνονται όλες οι ευρωπαϊκές μελέτες και εκθέσεις για την κοινωνική οικονομία, καθώς και οι ευκαιρίες που προσφέρει η ΕΕ στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις και φορείς. Το κύριο μέλος για την χάραξη και τη διαχείριση της εν λόγω δικτυακής πλατφόρμας θα είναι η Ένωση και όχι τρίτοι συνεργάτες της Π.Κ. καθώς η θεματική πλατφόρμα της κοινωνικής οικονομίας θα λειτουργεί μέσα στους κόλπους της ευρωπαϊκής πλατφόρμας έξυπνης εξειδίκευσης και θα συνιστά το κατάλληλο μέσο για την τόνωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας, στο οποίο συμμετέχουν ήδη επτά ευρωπαϊκές περιφέρειες και το οποίο θα ληφθεί υπόψη στο μελλοντικό ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία
• να υπάρχει πλήρης συμμόρφωση των Περιφερειακών Σχεδίων για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 (ΕΠ «ΚΡΗΤΗ» 2021 – 2027), καθώς στο προτεινόμενο σχέδιο δράσης για τον Στόχο Πολιτικής 4 (ΣΠ4), ΔΕΝ αναφέρονται δράσεις για την «κοινωνική οικονομία» σε αντίθεση με το εθνικό σχέδιο (Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης 2021-2027 «ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ – ΕΣΠΑ 2021-2027», όπως αυτό εγκρίθηκε από την Ε.Ε. – CCI 2021EL16FFPA001) όπου αναφέρεται ρητά η στήριξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και οικονομίας.
• να σταματήσει η τακτική δημιουργίας σύγχυσης εννοιών, καθώς η κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι νομοθετικά καλυμμένη με τον Ν4430/2016 ενώ η κοινωνική οικονομία αποτελείται από ένα ευρύτερο σύνολο φορέων, τις περισσότερες φορές χωρίς σαφές νομικό καθεστώς και ενδέχεται να χρηματοδοτηθούν δράσεις οι οποίες δεν συνάδουν με τον ευρωπαϊκό και τον εθνικό σχεδιασμό, βλάπτοντας την κοινωνική επιχειρηματικότητα ως μέσο των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης.
• να προωθηθεί η δημιουργία σήματος ηθικής και ποιοτικής, κοινωνικά υπεύθυνης επιχείρησης για τις επιχειρήσεις που συνεργάζονται με φορείς κοινωνικής επιχειρηματικότητας και αυτό το σήμα, να συμπεριληφθεί στα υπόλοιπα της Περιφέρειας Κρήτης, για την ενδυνάμωση και την προώθηση σύναψης συνεργασιών μεταξύ κοινωνικών επιχειρήσεων και ιδιωτικών και δημόσιων φορέων.
• να προωθηθεί σε συνεργασία με την Ένωση, η δημιουργία, διάχυση και υιοθέτηση εργαλείου μέτρησης κοινωνικού αντίκτυπου από τις κοινωνικές επιχειρήσεις και σε δεύτερο χρόνο από τις επιχειρήσεις που έχουν αποκτήσει σήμα ηθικής και ποιοτικής, κοινωνικά υπεύθυνης επιχείρησης
• να εκπονηθεί και να κοινοποιηθεί μελέτη από κοινού με την Ένωση Φορέων Κ.Αλ.Ο Κρήτης σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές της τοπικής αυτοδιοίκησης για την προαγωγή της κοινωνικής οικονομίας στην Περιφέρεια, στην οποία να περιλαμβάνονται και τα καλά παραδείγματα και πρακτικές άλλων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης σε παγκόσμιο επίπεδο
• να γίνουν δράσεις επικοινωνίας για το δυναμικό των συνεργατικών σχηματισμών (clusters) κοινωνικής επιχειρηματικότητας για την ένταξή τους σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας, καθώς και για την οικοδόμηση συμμαχιών με άλλους επιχειρηματικούς παράγοντες, δημόσιες υπηρεσίες, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, για την επίτευξη στρατηγικών στόχων
• να δημιουργηθεί περιφερειακό ταμείο εγγυοδοσίας για τις ανάγκες των κοινωνικών επιχειρήσεων, με πόρους από το RRF και το ESF+
• να δημιουργηθεί μηχανισμός ελέγχου με την συμμετοχή της Ένωσης Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για την αποτροπή ίδρυσης πλασματικών κοινωνικών επιχειρήσεων από στελέχη και αιρετούς των ΟΤΑ, για την δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων και φορέων κοινωνικών υπηρεσιών που θα αποτελούν έμμεσες δημοτικές επιχειρήσεις, κατά παράβαση του γράμματος και πνεύματος του Ν. 4430/2016
• να συμπεριλαμβάνονται εκπρόσωποι της Ένωσης στα όργανα και τις επιτροπές που υφίστανται με κοινωνικούς και θεσμικούς εταίρους της Περιφέρειας Κρήτης
• να δημιουργηθούν θερμοκοιτίδες κοινωνικής επιχειρηματικότητας, (μία ανά Π.Ε. της Περιφέρειας Κρήτης) υπό την θεσμική και τεχνική στήριξη της Ένωσης και την δέσμευση των απαραίτητων κονδυλίων στήριξης της πράξης, ως μέσο δημιουργίας κέντρων αστικής και περιαστικής ανάπτυξης για την ενημέρωση, εκπαίδευση, κατάρτιση, εξειδίκευση και ενσωμάτωση των ασθενέστερων και ευάλωτων κοινωνικά ομάδων του πληθυσμού και εν γένει την στήριξη της υπαίθρου (δράσεις χρηματοδότησης των υφιστάμενων φορέων Κ.Αλ.Ο. για την υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων και δράσεων, στοχευμένες παρεμβάσεις σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση για την κάλυψη τοπικών αναγκών, την παραγωγή -προώθηση τοπικών προϊόντων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε μικρές ή/και απομακρυσμένες κοινότητες, την αξιοποίηση ακαλλιέργητων εκτάσεων, την ανακύκλωση και την ευρύτερη κυκλική οικονομία, την υποστήριξη της γυναικείας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας, καθώς και των ευάλωτων και ειδικών ομάδων, την κοινωνική και εργασιακή ένταξη ατόμων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (δικαιούχοι ΚΕΑ), τη διευκόλυνση πρόσβασης φορέων Κ.Αλ.Ο. σε χρηματοδοτικά εργαλεία με παροχή εγγυήσεων, μικροπιστώσεις κ.α., τη στήριξη της εξωστρέφειας και την παραχώρηση κινήτρων για τη δραστηριοποίηση των κοινωνικών επιχειρήσεων με στόχο τη δυναμική παρουσία τους στην αγορά.)
• να δημιουργηθεί τουλάχιστον ένα μόνιμο κέντρο προώθησης των κοινωνικών επιχειρήσεων στην Κρήτη, σε αναξιοποίητη περιουσία ΟΤΑ, με στόχο την φιλοξενία και ενδυνάμωση της ορατότητας του έργου και των σκοπών των κοινωνικών επιχειρήσεων, σε συνεργασία και υπό την καθοδήγηση της Ένωσης Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης λόγω της τεχνικής και γνωστικής επάρκειας που διαθέτει.
• να ενισχυθεί η εξωστρέφεια και το clustering των κοινωνικών επιχειρήσεων της Κρήτης, με ρητή συμπερίληψή τους στο RIS3 και στους ΣΠ1, ΣΠ2 και ΣΠ3 του Περιφερειακού ΕΣΠΑ 2021 – 2027, καθώς σε τομείς όπως ο τουρισμός και ο πολιτισμός, η παρουσία κοινωνικών επιχειρήσεων με ειδικά χαρακτηριστικά μπορεί να προσφέρει σημαντική αξία στην κατεύθυνση της ποιοτικής εξειδίκευσης. Επίσης, η Ένωσή μας υποστηρίζει την πρωτοβουλία “GReco Islands”, συμπληρωματικά των δράσεων που θα υλοποιηθούν από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ).
• να λαμβάνονται υπ’ όψιν και να συμπεριλαμβάνονται ρητά και κατ’ εξαίρεση ή/και κατ’ αποκλειστικότητα – σύμφωνα με το εθνικό ΕΣΠΑ 2021-2027 αλλά και την 2021/C 237/01 οδηγία της Ε.Ε., τα Regulations (EU) 2021/1060 και 2021/1057 – η ‘Ένωση Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης και οι υφιστάμενες κοινωνικές επιχειρήσεις στον σχεδιασμό αλλά και στις δράσεις και διαγωνισμούς της Περιφέρειας Κρήτης που αφορούν σε θέματα:
  • πολιτικής προστασίας
  • κυκλικής οικονομίας
  • διαχείρισης αστικών λυμάτων
  • διαχείρισης απορριμμάτων
  • διαχείρισης υδάτων
  • πρόληψης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή
  • ατμοσφαιρικής ρύπανσης
  • βιώσιμης αστικής κινητικότητας
  • ενεργειακών κοινοτήτων
  • προστασίας και αποκατάστασης της βιοποικιλότητας
  • των Προγραμμάτων:
    • «Ψηφιακός Μετασχηματισμός»
    • «Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα – Καινοτομία»
    • «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»
    • «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση»
  • αγροδιατροφής
  • τουρισμού
  • πολιτισμού
  • πρωτογενούς παραγωγής
  • κοινωνικής μέριμνας και ψυχο-κοινωνικής πρόνοιας
  • ενίσχυσης ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλες της ηλικίες
  • στήριξης της τρίτης ηλικίας
  • co-housing
  • αθλητισμού
  • ανάπτυξης διανοητικών δυνατοτήτων
  • συμπεριληπτική εκπαίδευση των ΑμεΑ, μεταναστών, προσφύγων κ.α. ευπαθών ομάδων
  • αντιμετώπιση προβλημάτων σε δυναμικές εξωστρεφείς περιοχές και παράλληλα η ισότιμη συμμετοχή μη δυναμικών περιοχών – κυρίως αγροτικών και λιγότερο εξωστρεφών – στην πορεία οικονομικής ανασυγκρότησης και κοινωνικής ανάκαμψης

και εν γένει στους τομείς όπου δραστηριοποιούνται και μπορούν να επεκταθούν οι φορείς κοινωνικής επιχειρηματικότητας, ως ενεργό μέτρο στήριξης των πολιτικών απασχόλησης στην Περιφέρεια.

• να συμμετέχει και να συνεργάζεται η Ένωση ως θεσμικός και κοινωνικός εταίρος, αλλά και ως εμπειρογνώμονες του τρίτου τομέα στην Περιφέρειας Κρήτης με τα στελέχη και τις υπηρεσίες της, για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων και τις στρατηγικές που πρέπει πλέον να σχεδιαστούν «εκ των κάτω» και να επικεντρωθούν στην άμβλυνση των ανισοτήτων που παρουσιάζονται σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο. Αυτό θα επιτευχθεί μέσα από συνεργασία και συνέργεια του φορέα μας με τα στελέχη της Περιφέρειας Κρήτης, αλλά και με στοχευμένες, καλά συν-σχεδιασμένες παρεμβάσεις των 5 Στόχων Πολιτικής καθώς και του ΤΔΑ, αλλά και με το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΘΑY από το ΕΠ Κρήτη 2021-2027, τον εναρμονισμό του με την εγκεκριμένη εθνική πολιτική για την περίοδο 2021-2027.
• να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει θεσμικός και όχι άτυπος μηχανισμός/δομή υποστήριξης της ανάπτυξης και οργάνωσης του περιφερειακού οικοσυστήματος κοινωνικής οικονομίας, με την συμμετοχή και ουσιαστική συμβολή της Ένωσης Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης.

Σύμφωνα με το εθνικό ΕΣΠΑ 2021-2027, σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού των στρατηγικών, του προγραμματισμού και εφαρμογής των δράσεων, της παρακολούθησης υλοποίησης των χωρικών παρεμβάσεων θα επιδιώκεται η δημιουργία εταιρικής σχέσης. Αυτή θα περιλαμβάνει τη συστηματική και πολυεπίπεδη συνεργασία όλων των τοπικών συντελεστών – τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, κεντρική διοίκηση, εκπρόσωποι των επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών συμπεριλαμβανομένων των φορέων που ασχολούνται με θέματα αναπηρίας, κοινωνικών δικαιωμάτων και ένταξης. Το πλήθος των στρατηγικών επιδιώκεται να διασφαλίζει την αντιμετώπιση των σημαντικότερων αναγκών αποφεύγοντας παράλληλα τον κατακερματισμό των πόρων. Η Ένωση, ως κοινωνικός και θεσμικός εταίρος της Περιφέρειας Κρήτης, δεν μπορεί να μην συμπεριλαμβάνεται μέσω των εκπροσώπων της στην διενέργεια του σχεδιασμού και της συνεργασίας, ούτε να αποκλείεται από την δημιουργία εταιρικής σχέσης με την Περιφέρεια Κρήτης.

Κατά τους παρελθόντες μήνες, σε εξ’ αποστάσεως συναντήσεις με εκπροσώπους της Περιφέρειας Κρήτης αλλά και με συνεργάτες της, έχουμε προσκληθεί να συμμετάσχουμε τόσο στον στρατηγικό σχεδιασμό όσο και στο άτυπο φόρουμ κοινωνικής οικονομίας. Παρ’ όλα αυτά, ουσιαστικά δεν ζητήθηκε ποτέ η τεχνογνωσία, η εμπειρία και η συλλογική μας πραγματογνωμοσύνη για τις δράσεις και τον σχεδιασμό για την ενδυνάμωση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής οικονομίας στην Κρήτη. Όχι μόνο αυτό, αλλά σε περιπτώσεις, η Ένωση αποκλείστηκε ως αναρμόδια.

Ως αποτέλεσμα, την παρούσα χρονική περίοδο, καλούμαστε να συζητήσουμε επί του κειμένου προς διαβούλευση με τίτλο  «ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ». Το κείμενο αυτό, αποτελεί μια πρόχειρη συρραφή είκοσι σελίδων από:

• το παραδοτέο στο πλαίσιο του έργου “Action Plan for Social Entrepreneurship” της Ακρώνυμο Μελετητικής ΕΠΕ, για το INTERREG V-A GREECE – BULGARIA 2014-2020 (2018)
• το παραδοτέο στο πλαίσιο του έργου “CROSS BORDER ACTION PLAN FOR THE DEVELOPMENT AND OPERATION OF AN EXECUTIVE MECHANISM FOR THE SUPPORT AND PROMOTION OF SOCIAL ENTREPRENEURSHIP IN THE CONTEXT OF THE SOCIAL ECONOMY AND SOCIAL INNOVATION” της ΙΔΕΑ – Εκπαιδευτικός και συμβουλευτικός Οργανισμός – ΚΔΒΜ2 για το INTERREG V-A GREECE – BULGARIA 2014-2020 (2019)
• του οδηγού της «ΕΕΤΑΑ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΟΙΚΟΝOΜΙΑ (Κ.ΑΛ.Ο.)»
• της παρουσίασης της κας Νίκης Γκλαβέλη από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, με τίτλο «Κοινωνική επιχειρηματικότητα – Η απάντηση στην οικονομική κρίση;»
• της έκθεσης ετών 2019-2020 της Διεύθυνσης Κοινωνικής Και Αλληλέγγυας Οικονομίας
• διαφόρων άρθρων του μακρινού παρελθόντος που ανασύρθηκαν από το διαδίκτυο (π.χ. https://amazonsday.blogspot.com/2012/03/blog-post_10.html – Κοινωνική Οικονομία, θεωρία και μορφές – 10 Μαρτίου 2012) κ.α.

Στο εν λόγω κείμενο προς διαβούλευση, δεν έχουν ληφθεί υπ΄ όψιν:

• ο Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2021 περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) και η διάθεση πόρων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ως επιχειρισιακός και στρατηγικός στόχος πολιτικής (ΣΠ4)
• οι ενεργές και υπό σχεδιασμό πολιτικές, κανονισμοί, οδηγίες, συμφωνίες και καλές πρακτικές της Ε.Ε., όπως:
  • οι Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060
  • The Commission Recommendation on Effective Active Support to Employment following the COVID-19 crisis (EASE, 2021)
  • The European Pillar of Social Rights Action Plan (2021)
  • η Εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών για το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Οικονομία (2021)
  • η Διακήρυξη του Τολέδο (2020)
  • η Κοινωνική Δέσμευση του Πόρτο (2021)
• τα σχέδια που βρίσκονται υπό διαβούλευση σε άλλες περιφέρειες της Ελλάδας (π.χ. Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου κ.α.)
• το εθνικό ΕΣΠΑ 2021-2027 και οι ρητές αναφορές στον Στόχο Πολιτικής 4 για την στήριξη της κοινωνικής οικονομίας μέσω του EKT+ ως εργαλείο στήριξης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας σαν μέσο ενεργούς στήριξης της απασχόλησης
• οι εγγραφές στο Γ.Ε.Μ.Κ.Ο. που είναι διαθέσιμες από τον Μάιο του τρέχοντος έτους και έχουν ήδη αναρτηθεί και στο portal της Ένωσης (93 φορείς στην Π. Κρήτης)
• οι προηγούμενες πρακτικές εφαρμογής των παρελθόντων επιχειρησιακών σχεδίων της Περιφέρειας Κρήτης που ενώ εκπονήθηκαν, δεν υλοποιήθηκαν και τα χρήματα των προγραμματικών περιόδων διετέθησαν χωρίς σαφή απολογισμό σε δράσεις αλλότριες της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας
• οι πρακτικές με χρηματοδοτήσεις των Αναπτυξιακών Εταιρειών (ΟΤΑ / ΑΕ / ΚΕΚ / ΚΔΒΜ) για δράσεις ενίσχυσης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και οικονομίας οι οποίες δεν απέδωσαν παρά κάποια φυλλάδια και ψηφιακά μέσα παρουσίασης γενικόλογων αφηγημάτων για την κοινωνική οικονομία, με την πρακτική της κακής συρραφής
• τα στρατηγικά σχέδια που συγγράφηκαν για λογαριασμό της Περιφέρειας Κρήτης κατά τα έτη 2014, 2018, 2019 και δεν απέδωσαν ουσιαστικό αποτέλεσμα για τις κοινωνικές επιχειρήσεις
• την σύγχυση που δημιουργείται τεχνηέντως σε στελέχη και αιρετούς των ΟΤΑ σχετικά με την οικοτεχνία, τους συνεταιρισμούς και συναφείς κλάδους και την κοινωνική επιχειρηματικότητα
• τον τερματισμό λειτουργίας των Κέντρων Στήριξης Χανίων και Ηρακλείου λόγω μη πρόβλεψης χρηματοδότησής τους από το τρέχων και το νέο ΕΣΠΑ και της απουσίας αποτελεσμάτων αντικτύπου στον τομέα, καθώς μόνο ενημερωτικές δράσεις έχουν καταγραφεί και όχι ουσιαστική στήριξη κοινωνικών επιχειρήσεων (π.χ. σε όλη την επικράτεια, 5 κέντρα έχουν προσφέρει συμβουλευτική για τη δημιουργία κοινωνικού επιχειρηματικού σχεδίου και 3 κέντρα έχουν προσφέρει υποστήριξη στη δημιουργία επιχειρηματικών σχεδίων συνοδευόμενων από αίτηση χρηματοδότησης, στη δημιουργία marketing plan και στη δημιουργία επιχειρηματικών σχεδίων συνοδευόμενων από υποστήριξη στην υποβολή αίτησης εγγραφής στο Γενικό Μητρώο Φορέων Κ.ΑΛ.Ο.)
• την ύπαρξη αποθεματικού ύψους 2εκ. € στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο από το ΕΚΤ για τους Κωδικούς Δεικτών 11301 και 11303 του Θεματικού Στόχου 9, Επενδυτικής Προτεραιότητας 9v του Άξονα Προτεραιότητας 5 (ΑΔΑ Ψ6Ο77ΛΚ-79Φ) και την ανάγκη εκπόνησης προγράμματος κατά τα πρότυπα του αντίστοιχου προγράμματος της Περ. Δυτικής Ελλάδας κ.α.

Η Ένωση Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης, έχει επανειλημμένα τονίσει την δυναμική του τρίτου τομέα και τις ευρωπαϊκές προοπτικές ανάπτυξης που μπορεί να προσδώσει στην Περιφέρεια Κρήτης, τόσο μέσω ενημερωτικών ημερίδων με εξαιρετικούς προσκεκλημένους από τον επιστημονικό, επαγγελματικό και πολιτικό κύκλο, όσο και στις εκδηλώσεις της Περιφέρειας Κρήτης στις οποίες παρευρεθήκαμε ως ομιλητές.

Προτείνουμε, εν κατακλείδι, την ανάσχεση της πρακτικής «Παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών από εξωτερικούς συνεργάτες» οι οποίοι γνωρίζουν ελάχιστα για τον τομέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και εν γένει τον τρίτο τομέα ή/και απλώς θεωρητικολογούν. Αντίθετα να ενστερνιστεί και να αποδεχτεί ουσιαστικά τη στήριξη που προσφέρουμε ως κοινωνικοί και θεσμικοί εταίροι για την δημιουργία ενός ουσιαστικού σχεδίου ανάπτυξης της Κ.Αλ.Ο. στο νησί μας.

Όμως, παρά ταύτα, κανένα σχέδιο και πολιτική δεν υλοποιούνται χωρίς χρηματοδοτικά εργαλεία, θέληση και συνεργασία. Με την απόφαση της ΕΥΔ ΕΠ Περιφέρειας Κρήτης να απεντάξει την κοινωνική οικονομία από το Στόχο Πολιτικής 4 του ΕΣΠΑ 2021-2027, και την συνεχιζόμενη έμπρακτη άρνηση συνεργασίας με την Ένωσή μας ως θεσμικό εκπρόσωπο των Φορέων Κ.Αλ.Ο. και στήριξης τόσο από την τρέχουσα όσο και από την ερχόμενη  προγραμματική περίοδο, αφαιρείται από τον τομέα η δυνατότητα ενδυνάμωσής του. Παρά τις οδηγίες, τους κανονισμούς και τον Πυλώνα των Κοινωνικών Δικαιωμάτων όπως αυτά προωθούνται και ενισχύονται από την Ε.Ε. και το εγκεκριμένο εθνικό ΕΣΠΑ 2021-2027, στην Περιφέρεια Κρήτης η κοινωνική οικονομία και επιχειρηματικότητα αποφασίστηκε αυθαίρετα πως δεν ανήκει στον ΣΠ4 και δεν χρήζει ενίσχυσης από το ΕΚΤ+. Η Ένωση Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης, δεν θα μείνει άπραγη απέναντι σε αυτή την συνεχιζόμενη πρακτική αποδυνάμωσης του τρίτου τομέα.

Δεσμευόμαστε για μια φορά ακόμα, στην διαθεσιμότητα μας προς την Περιφέρεια σε ότι αφορά την Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα, δέσμευση που προσδοκούμε και θα διεκδικούμε  με κάθε πρόσφορο και νόμιμο τρόπο και μέσο από την Περιφέρεια Κρήτης, προς τους φορείς Κ.ΑΛ.Ο. στο νησί μας.

Για την Ένωση Φορέων Κ.Αλ.Ο. Κρήτης «CretanSCENT»

Παπαδάκης Κωνσταντίνος