ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ & ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ «ΜΕΛΕΤΗ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ, ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΒΟΑΚ

ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΧΑΝΙΑ – ΗΡΑΚΛΕΙΟ

 

ΕΝΣΤΑΣΗ

 

Στο πλαίσιο Δημόσιας Διαβούλευσης της ως άνω Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου της νέας χάραξης του Β.Ο.Α.Κ. εντός των ορίων του Δήμου Αποκορώνου Π.Ε. Χανίων,

 

Του Κονταράκη Στυλιανού του Ζαχαρία και της Ευανθίας, κατοίκου Βρυσών, Δήμου Αποκορώνου, με ΑΦΜ 050056403, με ΑΔΤ Β974508 και

 

Του Κονταράκη Ζαχαρία του Εμμανουήλ και της Μαρίας, κατοίκου Βρυσών, Δήμου Αποκορώνου, με ΑΦΜ 030768022 και ΑΔΤ ΑΝ941698

 

ΚΑΤΑ

 

Προτεινόμενης χάραξης του Νέου ΒΟΑΚ στο τμήμα Βρύσες Αποκορώνου.

 

_____________________________________________________________________

 

Ενιστάμεθα κατά της προτεινόμενης χάραξης του Νέου ΒΟΑΚ στο τμήμα Βρύσες – Αποκορώνου που αναφέρεται  στην παρούσα Περιβαλλοντική  μελέτη, για τους κάτωθι αναφερόμενους λόγους:

 

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

 

Αμφότεροι οι ενιστάμενοι είμαστε μόνιμοι κάτοικοι της Τοπικής Κοινότητας Βρυσών, Δήμου Αποκορώνου, Περιφερειακής Ενότητας Χανίων. Ενημερωθήκαμε για την προτεινόμενη χάραξη του Νέου Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης ότι διέρχεται από τμήμα επί του οποίου βρίσκεται οικοδόμημα δύο ορόφων 170.τ.μ. περίπου έκαστος και 50 τ.μ. βοηθητικοί χώροι και 80 τ.μ. χώρος στάθμευσης, που αποτελεί και τη μόνιμη κατοικίας μας και στεγάζει δύο οικογένειες. Η οικία μας αποτελεί νόμιμο κτίσμα στο οποίο ο πρώτος των ενισταμένων διαμένει μαζί με τη σύζυγό του και τα δύο ανήλικα τέκνα του και στον άλλο όροφο διαμένει ο δεύτερος εξ ημών με τη σύζυγό του – γονείς του πρώτου εξ ημών – άνω των εβδομήντα πέντε , οι οποίοι αντιμετωπίζουμε προβλήματα υγείας με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να προβούμε σε διαδικασία μετεγκατάστασης.

Σημειώνουμε δε ότι στην οικεία αυτή έχουν γεννηθεί και ανατραφεί όλα τα μέλη της οικογένειάς μας με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί άρρηκτοι συναισθηματικοί δεσμοί με το εν λόγω οίκημα. Επιπλέον, κανείς εξ ημών δε διαθέτει άλλη οικεία ή κάποιο άλλο οικόπεδο άρτιο και οικοδομήσιμο ώστε να μπορεί να ανεγείρει νέα κατοικία σε περίπτωση απαλλοτριώσεως της συγκεκριμένης.

Είναι γεγονός ότι η κατασκευή δημοσίων έργων συνιστά λόγο δημοσίου συμφέροντος για την κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης επί ιδιωτικών ακινήτων. Όμως με την προϋπόθεση ότι υπάρχει λογική αναλογική σχέση μεταξύ της ενέργειας αυτής και του επιδιωκόμενου σκοπού, προϋπόθεση που δεν υφίσταται όταν υπάρχει εναλλακτική λύση, λιγότερο ζημιογόνα για τον πολίτη που εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό δημοσίου συμφέροντος. Εν προκειμένω θα μπορούσε να αποφευχθεί η κατεδάφιση της οικείας μας εφόσον μετακινηθεί βορειότερα ο αυτοκινητόδρομος πριν την είσοδο της σήραγγας 2_Ν-Σ2_Α (Χ.Θ. 30+600 έως Χ.Θ. 31+000), όπως προκύπτει από περιβαλλοντική μελέτη την οποία επιφυλασσόμεθα να προσκομίσουμε.

 

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΕΝΣΤΑΣΗΣ

 

Αναφορικά με τις επιπτώσεις στους φυσικούς πόρους, στα ύδατα και στη μορφολογία, η μετάθεση του αυτοκινητοδρόμου βορειότερα είναι περιβαλλοντικά συμφερότερη διότι διερχόμενη σε μεγαλύτερο μήκος σε υπόγεια σήραγγα, απαιτεί λιγότερους χωματισμούς, επιδρά ηπιότερα στο υδρογραφικό δίκτυο και αλλοιώνει σαφώς λιγότερο το τοπίο με μικρότερη κατάτμηση ακεραιότητας της περιοχής.

Όσον αφορά τις παραμέτρους του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, αξίζει να αναφερθεί ότι η ζημία που υφιστάμεθα σαν οικογένεια είναι πολύ μεγαλύτερη από την ως άνω περιγραφόμενη, διότι η χάραξη του άξονα του ΒΟΑΚ διασχίζει και κτήματα της κυριότητός μας, για τα οποία ουδεμία αντίρρηση προβάλαμε, αποβλέποντας στη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης του Έργου για το κοινό όφελος των πολιτών.

 

ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΕΝΣΤΑΣΗΣ

 

Κατά το άρθρο 17 παρ. 2 του ισχύοντος Συντάγματος «κανένας δεν  στερείται την ιδιοκτησία του, παρά για δημόσια ωφέλεια … και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση». Στέρηση της ιδιοκτησίας, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, αποτελεί όχι μόνο η αφαίρεση της κυριότητας αλλά και ο ουσιώδης περιορισμός των εξουσιών του ιδιοκτήτη που απορρέουν από αυτή, αφού χωρίς αυτές η ιδιοκτησία καθίσταται αδρανής και κενή ουσιαστικού περιεχομένου. Ορίζεται, όμως στο άρθρο 18 παρ. 5 του ίδιου Συντάγματος ότι «μπορεί να προβλεφθεί με νόμο και κάθε άλλη στέρηση της ελεύθερης χρήσεως και καρπώσεως της ιδιοκτησίας, που απαιτείται από τις περιστάσεις». Toιουτοτρόπως, δεν αποκλείεται η θέσπιση από το νομοθέτη περιορισμών, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και για λόγους εξυπηρετήσεως του γενικότερου δημόσιου συμφέροντος, αναγόμενους ιδίως στο δικαίωμα της αποκλειστικής χρήσεως ή απόλυτης καρπώσεως της ιδιοκτησίας, υπό την προϋπόθεση πάντως ότι με αυτούς τους περιορισμούς δεν αχρηστεύεται ουσιαστικά το δικαίωμα της ιδιοκτησίας.

Ανάλογες ρυθμίσεις περιλαμβάνει όμως και το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της από 4.11.1950 Ευρωπαϊκής σύμβασης για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου (ΕΣΔΑ), που κυρώθηκε, μαζί με τη σύμβαση, αρχικά με το νόμο 2329/1953 και εκ νέου με το ν.δ 53/1974 και έχει αυξημένη ισχύ, σύμφωνα με το άρθρο 28 του Συντάγματος, έναντι των κοινών νόμων, στο οποίο ορίζεται ότι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο δικαιούται σεβασμού της περιουσίας του και κανένας δεν μπορεί να στερηθεί της ιδιοκτησίας του παρά μόνο για λόγους δημόσιας ωφέλειας. Από τη διάταξη αυτή  προκύπτει ότι θεσπίζεται κατ΄ αρχήν γενικός και απόλυτος κανόνας, σύμφωνα με τον οποίο κατοχυρώνεται ο σεβασμός της εν γένει ακίνητης ή άλλης φύσεως περιουσίας και ότι δεν αποκλείεται μεν για λόγους δημόσιου συμφέροντος η παρέμβαση του κράτους στο δικαίωμα αυτό του προσώπου με την έννοια της αφαίρεσης της ιδιοκτησίας ή άλλου εμπραγμάτου δικαιώματος με τη διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως, πάντοτε όμως με την προϋπόθεση ότι υπάρχει λογική αναλογική σχέση μεταξύ της ενέργειας αυτής και του επιδιωκόμενου σκοπού. Η έννοια της περιουσίας σύμφωνα με τη νομολογία των Οργάνων της ΕΣΔΑ είναι ευρύτατη και περιλαμβάνει κάθε ιδιωτικό δικαίωμα το οποίο αναλύεται σε μια κληρονομήσιμη αξία, ή ακόμα και απλά οικονομικά συμφέροντα.

Οι προαναφερόμενες διατάξεις δεν θίγουν μεν το δικαίωμα κάθε κράτους να θέσει σε ισχύ νόμους, τους οποίους θα κρίνει  αναγκαίους για τη ρύθμιση της χρήσεως αγαθών συμφώνως προς το δημόσιο συμφέρον. Στην έννοια της «χρήσεως αγαθών», που αναφέρεται στην εν λόγω διάταξη, εντάσσεται και η χρήση και κάρπωση της ατομικής ιδιοκτησίας, που μπορεί να περιορισθεί μεν με νόμο χάριν του δημόσιου συμφέροντος, υπό την προϋπόθεση όμως πάντα της καταβολής ανάλογης αποζημιώσεως στον ιδιοκτήτη, αφού διαφορετικά ανατρέπεται σε βάρος του η δίκαιη ισορροπία, η οποία πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στην προστασία της ιδιοκτησίας και στις επιταγές της κοινωνικής ωφέλειας. Ο περιορισμός όμως αυτός της καταβολής αναλόγου αποζημιώσεως στον ιδιοκτήτη δεν είναι ο μόνος στον οποίο υπόκειται η Διοίκηση. Άλλωστε, από το πρώτο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ δεν προστατεύονται μόνο τα ενοχικά δικαιώματα του προσώπου, όπως και το δικαίωμα αποζημιώσεως για την προσγενόμενη ζημία στην περιουσία του, αλλά και θεσπίζονται εμμέσως πλην σαφώς τα όρια της επιτρεπόμενης προσβολής από το κράτος του δικαιώματος της ιδιοκτησίας. Έλλειψη δε σεβασμού της περιουσίας υπάρχει όχι μόνον όταν η συνεπεία του λόγου της αποζημιώσεως μείωση της περιουσιακής δυναμικότητας του προσώπου δεν αποκαθίσταται πλήρως, αλλά και όταν η περιουσία του δεσμεύεται αλλεπάλληλα από τη Διοίκηση, έστω και αν αυτή επικαλείται, διαφορετικό κάθε φορά λόγο.

Μολονότι δηλαδή δεν αποκλείεται, για λόγους δημόσιου συμφέροντος η παρέμβαση του Κράτους στο δικαίωμα αυτό του προσώπου με την έννοια της αφαίρεσης της ιδιοκτησίας ή άλλου  εμπραγμάτου δικαιώματος με τη διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως, αυτό ισχύει πάντοτε με την προϋπόθεση ότι υπάρχει λογική αναλογική σχέση μεταξύ της ενέργειας αυτής και του επιδιωκόμενου σκοπού, προϋπόθεση που δεν υφίσταται όταν με αυτόν τον τρόπο το φυσικό ή το νομικό πρόσωπο στερείται της ιδιοκτησίας του χωρίς να του καταβληθεί αποζημίωση, αντίστοιχη προς την αξία του ακινήτου κατά το χρόνο της καταβολής της. Παρομοίως όμως δεν μπορεί κατά τη γνώμη μας να θεωρηθεί ότι υφίσταται λογική αναλογική σχέση μεταξύ της ενέργειας της Διοίκησης και του επιδιωκόμενου σκοπού.

Όταν η απαλλοτρίωση γίνεται υπέρ ιδιωτών, η διοίκηση οφείλει να παρακολουθεί και να ελέγχει αν και κατά πόσο η απαλλοτρίωση συμβάλλει πραγματικά στην προαγωγή της εθνικής οικονομίας. Επειδή η κήρυξη απαλλοτρίωσης υπέρ ιδιωτών εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης, πρέπει να ελέγχεται από τα δικαστήρια αν κατά κοινή πείρα και αντικειμενική εκτίμηση ο συγκεκριμένος σκοπός προωθεί τη γενικότερη ωφέλεια του κοινωνικού συνόλου. Αν συνεπώς δεν επιτυγχάνεται ο σκοπός της δημόσιας ωφέλειας, ηδιοίκηση οφείλει ανεξάρτητα από οποιαδήποτε προθεσμία να προβεί στην ανάκληση της απαλλοτρίωσης και στην επιστροφή του απαλλοτριωθέντος στον δικαιούχο. Σε καμιά περίπτωση η «ασφάλεια και βεβαιότητα των εννόμων σχέσεων» δεν μπορεί να διεκδικήσει την υπεροχή απέναντι, στο ατομικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας, όταν, μάλιστα το απαλλοτριωθέν διευρύνει την ατομική περιουσία του τρίτου, υπέρ του οποίου κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση. Όταν το απαλλοτριωθέν δεν χρησιμοποιηθεί για τον συγκεκριμένο και ειδικό σκοπό, τότε η αναγκαστική απαλλοτρίωση καθίσταται εκ των υστέρων αντισυνταγματική. Εφόσον δε η συγκεκριμενοποίηση της δημόσιας ωφέλειας γίνεται από τη διοίκηση, τότε συνιστά άσκηση διακριτικής ευχέρειας και συνεπώς ελέγχεται από τα δικαστήρια ως προς την τήρηση των άκρων ορίων της. Ο προσήκων τρόπος απόδειξης της δημόσιας ωφέλειας που επιτάσσει το Σύνταγμα, σημαίνει αφ’ ενός ότι η πράξη πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη, αφ’ ετέρου πρέπει να στοχεύει στη δημόσια ωφέλεια. Υποστηρίζεται ότι, όπως και στις εκ του νόμου αιτιολογητέες πράξεις, η αιτιολογία οφείλει κατ’ αρχήν να υπάρχει στο ίδιο σώμα της πράξης, τυχόν έλλειψή της καθιστά την πράξη ακυρωτέα για παράβαση ουσιώδους τύπου περί τη διαδικασία.

 

ΥΠΑΓΩΓΗ

 

Εκ των ως άνω αναφερομένων προκύπτει ότι πρέπει να μετακινηθεί ο ΒΟΑΚ βορειότερα προκειμένου οι επιπτώσεις στους φυσικούς πόρους, στα ύδατα και στη μορφολογία του φυσικού εδάφους να είναι μικρότερες της προτεινόμενης στη ΜΠΕ λύση.

Η μη μετάθεση του ΒΟΑΚ βορειότερα προκειμένου να μη διέρχεται από την οικεία μας, ανατρέπει τη σε βάρος μας δίκαιη ισορροπία, η οποία πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στην προστασία της ιδιοκτησίας και στις επιταγές της κοινωνικής ωφέλειας.

 

Για τους παραπάνω λόγους εισηγούμαστε:

 

Να μετακινηθεί βορειότερα ο αυτοκινητόδρομος πριν την είσοδο της σήραγγας 2_Ν-Σ2_Α (Χ.Θ. 30+600 έως Χ.Θ. 31+000), προκειμένου να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να αποφευχθεί η καταστροφή κατοικιών και λοιπών κτισμάτων ή να εξεταστεί η διαπλάτυνση του ήδη υπάρχοντος Β.Ο.Α.Κ. που θα επιφέρει και πολύ λιγότερο κόστος κατασκευής, όπως θα προκύψει και από τη μελέτη την οποία επιφυλασσόμαστε να προσκομίσουμε.

 

Αθήνα, 28/09/2021

Οι ενιστάμενοι

 

Αντ’ αυτών,

Η πληρεξουσία δικηγόρος

 

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ-Α.Μ. Δ.Σ.Α. 34545

ΠΑΤΡ.ΙΩΑΚΕΙΜ 48-50,ΑΘΗΝΑ,Τ.Κ.1076

ΤΗΛ: 2103387577- FAX:2103613513,

ΚΙΝ:6980405504-EMAIL:[email protected]

Α.Φ.Μ. 12027466-ΔΟΥ Δ΄ΑΘΗΝΩΝ